Polskie legendy to jeden z elementów naszej rodzimej kultury. Dzieci uczą się ich w szkole od najmłodszych lat, poznając fantastyczne historie związane z początkami naszego kraju. Poznajcie najpopularniejsze legendy polskie dla dzieci i zachwyćcie się tymi niesamowitymi opowieściami!
Co to jest legenda?
Legenda to opowieść, która ma charakter ludowy i jest tradycyjnie przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie. Zazwyczaj zawiera elementy fantastyczne, cudowne lub nadprzyrodzone, co sprawia, że trudno ją zweryfikować pod względem faktów historycznych. Mówi się jednak, że każda legenda zawiera w sobie ziarnko prawdy.
Legendy często mają związek z konkretną kulturą, regionem geograficznym lub historią. Mogą opowiadać o wydarzeniach historycznych w sposób, który nadaje im wymiar symboliczny. Legendy przybliżają nam historię naszego kraju oraz przekazują wartości ważne dla narodu. To właśnie one często są pierwszymi historiami, jakie poznajemy jako dzieci, aby potem przekazać je kolejnym pokoleniom.
Najbardziej znane legendy polskie
Polska jest bogata w legendy, które nawiązują do naszych korzeni, początków naszego kraju czy historii powstawania poszczególnych regionów. Jakie legendy polskie warto znać, aby pielęgnować ojczystą kulturę?
- legenda o smoku wawelskim
- legenda o syrence warszawskiej
- legenda o Lechu, Czechu i Rusie
- legenda o Popielu
- legenda o Bazyliszku
Legenda o Smoku Wawelskim
Legenda opowiada o Smoku Wawelskim, czyli o stworze zamieszkującym jamę pod wawelskim wzgórzem. Terroryzował mieszkańców grodu Kraka, żądając od nich ofiar w postaci bydła lub ludzi. Wielu rycerzy próbowało go pokonać, jednak udało się to dopiero młodemu szewcowi o imieniu Skuba. Zrobił to za sprawą sprytnej sztuczki. Chłopiec postawił przed smoczą jamą barana wypchanego siarką. Głodny smok pożarł barana, jednak siarka sprawiła, że poczuł ból i palenie w gardle, które próbował ugasić, pijąc wodę z Wisły. Pił ją tak długo, aż pękł. Wdzięczni mieszkańcy nagrodzili szewca za swoje zasługi.
Pomnik Smoka Wawelskiego możecie zobaczyć w Krakowie w okolicy zamku na Wawelu. Możecie też wejść do smoczej jamy!
Legenda o syrence warszawskiej
Bohaterką tej legendy jest piękna syrenka, która podczas podróży z Bałtyku na południe postanowiła odpocząć na brzegu Wisły. Tak jej się w tym miejscu spodobało, że postanowiła zostać tu na dłużej. Miała piękny głos, który pewien chciwy kupiec chciał wykorzystać, pokazując syrenkę na jarmarkach. Porwał ją podstępem i uwięził w drewnianej skrzyni. Syrenka była nieszczęśliwa, a jej płacz usłyszał syn rybaka, który uwolnił ją wraz ze swoimi kolegami. Wdzięczna syrenka przyrzekła rybakom, że zawsze będzie strzec ich grodu, który z czasem przerodził się w piękne miasto – Warszawę.
Wizerunek syrenki uzbrojonej w miecz i tarczę umieszczono w herbie Warszawy. W naszej stolicy znajduje się też wiele pomników przedstawiających syrenę, a najpopularniejszy z nich możecie zobaczyć nad Wisłą.
Legenda o Lechu, Czechu i Rusie
Jest to legenda opowiadająca o początkach państwa polskiego. Jej bohaterami są bracia, Lech, Czech i Rus, którzy poszukując nowego miejsca na osiedlenie, trafili na piękne tereny położone między Wisłą a Odrą. Na jednym z pagórków dostrzegli rozłożysty dąb, na którym swoje gniazdo zbudował biały orzeł. Ptak, widząc ludzi, rozpostarł skrzydła i wzbił się w powietrze. Widok orła na tle zachodzącego słońca zachwycił Lecha. Uznał on, że jest to znak, by osiąść tu na stałe. Założył w tym miejscu swój gród, który nazwał Gnieznem. Jego godłem został biały orzeł na czerwonym tle. Mieszkańcy Polski przez długi czas byli nazywani Lechitami od imienia założyciela grodu, czyli Lecha. Z kolei pozostali bracia ruszyli na południe i tam założyli swoje państwa – Czechy i Ruś.
Legenda o Popielu
Ta legenda uchodzi za najstarszą polską legendę! Opowiada ona o okrutnym księciu Popielu, który władał grodem w Kruszwicy. Jego żona Gerda zachęcała go, by pozbył się stryjów, ponieważ mogą pozbawić go tronu. Za namową żony zaprosił krewnych do swojego zamku w celu umacniania więzi rodzinnych. Gerda potajemnie wsypała truciznę do dzbana miodu, z którego wypili nie podejrzewający nic stryjowie. Nocą zmusiła męża, by pomógł jej ukryć ten haniebny czyn, wrzucając stryjów do jeziora Gopło. Po tym wydarzeniu Popiel stawał się coraz bardziej nieczuły na krzywdę innych. Jednak pewnego dnia zaczęła spełniać się przepowiednia mówiąca o tym, że zjedzą go myszy. Popiel i Gerda ukryli się na wieży przed tysiącami gryzoni. Jednak myszy wdarły się także tutaj, pożerając okrutnego księcia i jego żonę za ich złe czyny. Od tej pory wieża ta nazywana jest Mysią Wieżą.
Legenda o Bazyliszku
Legenda o Bazyliszku jest legendą warszawską. Opowiada ona o straszliwym stworze, który za sprawą swojego spojrzenia zamieniał ludzi w kamień. Bazyliszek był uciążliwy dla mieszkańców Warszawy – nocami wzniecał pożary i niszczył wszystko, co napotkał po drodze. Wielu śmiałków próbowało pokonać stwora, ale bezskutecznie. Dopiero niepozorny krawczyk podołał temu wyzwaniu, pokonując Bazyliszka jego własną bronią. Wyciągnął przed siebie lustro i obudził stwora hałasem. Gdy tylko ten podniósł łeb, zobaczył własne odbicie i skamieniał. Przestraszony chłopak wypuścił z rąk lustro, które rozbiło się na wiele kawałków. Fragmenty lustra zaczęły odbijać wpadające do pomieszczenia promienie słoneczne, co sprawiło, że wszystkie kamienne posągi z powrotem stały się ludźmi.
Warto dbać o polskie korzenie!
Przedstawiliśmy znane i niezwykle ciekawe legendy polskie. Choć często zawierają one tylko ziarenko prawdy, to warto je znać, bo są ważnym elementem naszej kultury. Te niesamowite i nieco magiczne opowieści są dla dzieci fascynujące, a ponadto pozwalają na bliższe poznanie naszego kraju. Jeśli zaciekawiły Cię polskie legendy, zachęcamy do zapoznania się także z innymi opowieściami, bo jest ich zdecydowanie więcej!
Znajomość legend to tylko jeden ze sposobów na pielęgnowanie polskiej kultury. Jeżeli na co dzień mieszkasz za granicą i chcesz budować poczucie tożsamości narodowej u swojego dziecka, zapewnij mu polską edukację. Zapisując dziecko do Polskich Szkół Internetowych Libratus, może ono zdobywać wiedzę na poziomie szkoły podstawowej z tych samych przedmiotów co uczniowie w Polsce.
W Libratusie dziecko ma dostęp do platformy edukacyjnej, na której znajdują się lekcje zawierające interaktywne ćwiczenia, materiały audio i wideo oraz karty pracy do druku. Może uczyć się w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca na ziemi! Może też brać udział w zajęciach online z polskimi nauczycielami. Warto dodać, że uczniowie Libratusa otrzymują polską legitymację szkolną, a po zdaniu egzaminów również świadectwo państwowe. Chcesz dowiedzieć się więcej o nauce w Libratusie? Skontaktuj się z nami!
Bibliografia:
- Legenda o warszawskiej Syrence, <https://warsawtour.pl/legenda-o-warszawskiej-syrence/> [dostęp: 20.02.2024]
- Legenda o Smoku Wawelskim, <https://krakow.travel/artykul/115/legenda-o-smoku-wawelskim> [dostęp: 20.02.2024]
- O Lechu, Czechu i Rusie, <https://www.sredniawies.pl/czulnia2/legenda2.htm> [dostęp: 20.02.2024]
- O Popielu i Piaście Kołodzieju, <http://www.sredniawies.pl/czulnia2/legenda1.htm> [dostęp: 20.02.2024]
