Systemy edukacji w Europie różnią się od siebie pod wieloma względami, takimi jak lata obowiązkowej nauki, etapy edukacji czy system oceniania. W tym artykule przedstawiamy systemy szkolnictwa w Polsce i kilku wybranych krajach europejskich, m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji czy Finlandii.
System edukacji w Polsce
Obowiązek edukacyjny w Polsce rozpoczyna się w wieku 6 lat i trwa do 18. roku życia. Pierwszym obowiązkowym etapem jest roczne przygotowanie przedszkolne, czyli tzw. zerówka. Następny etap to edukacja podstawowa, która trwa osiem lat i jest podzielona na nauczanie wczesnoszkolne (klasy 1–3) oraz nauczanie przedmiotowe (klasy 4–8). Po zakończeniu szkoły podstawowej uczniowie mogą kontynuować naukę w liceach ogólnokształcących, technikach lub szkołach branżowych.
Polski system edukacji charakteryzuje się silnym naciskiem na naukę przedmiotów teoretycznych oraz przygotowaniem do egzaminów zewnętrznych, takich jak egzamin ósmoklasisty czy matura. W klasach I-III szkoły podstawowej obowiązuje jedynie ocena opisowa. Od IV klasy uczniowie oceniani są na podstawie sześciostopniowej skali, gdzie 6 jest oceną najwyższą, a 1 – najniższą.
Porównanie systemów edukacji w Europie
Edukacja w Europie różni się w zależności od kraju. Czym charakteryzują się poszczególne systemy edukacji?
System edukacji w Wielkiej Brytanii
Wielka Brytania składa się z czterech niezależnych od siebie państwa – Anglii, Walii, Szkocji i Irlandii Północnej. Każdy z tych krajów ma własne przepisy dotyczące edukacji, co oznacza, że ich systemy szkolnictwa mogą się od siebie różnić.
System edukacji w Wielkiej Brytanii składa się z czterech poziomów kształcenia. W Anglii i Walii są to key stage 1 (dzieci w wieku od 5 do 7 roku życia), key stage 2 (od 7 do 11 roku życia), key stage 3 (od 11 do 14 roku życia) i key stage 4 (od 14 do 16 roku życia). Z kolei w Szkocji są to odpowiednio Level A, Level B, Level C i Level D. Skala ocen w Wielkiej Brytanii różni się od tej w Polsce – jest ośmiostopniowa, przy czym 8 jest oceną najwyższą, a 1 – najniższą.
System edukacji w Niemczech
System edukacji w Niemczech jest wyjątkowo złożony ze względu na podział administracyjny kraju. Znajduje się tu aż 16 odrębnych krajów związkowych, przy czym każdy z nich ma swój własny system szkolnictwa. Podobnie jak w Polsce, obowiązek nauki dotyczy dzieci od 6. do 18. roku życia. Pierwszym obowiązkowym etapem edukacji jest szkoła podstawowa, po której dzieci mogą wybrać różne drogi edukacyjne. W Niemczech funkcjonują takie szkoły ponadpodstawowe jak: Gimnazjum (Gymnasium), szkoła główna (Hauptschule), szkoła realna (Realschule) lub szkoła zbiorcza (Gesamtschule).
System edukacji we Francji
We Francji obowiązek szkolny dotyczy dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Pierwszym obowiązkowym etapem edukacji jest szkoła podstawowa, która dzieli się na dwa cykle: 2-letnie nauczanie początkowe i 3-letni rozwój umiejętności. Następnie uczniowie mogą iść do szkoły średniej I stopnia, która trwa 4 lata podzielone na 3 etapy: adaptacji i obserwacji, utrwalania oraz orientacji. System edukacji we Francji jest neutralny pod względem politycznym i ideowym.
System edukacji w Hiszpanii
Hiszpański system edukacji obejmuje dzieci od 6. do 16. roku życia. Obowiązek szkolny rozpoczyna się od szkoły podstawowej, która składa się z 6 klas podzielonych na 3 cykle. Następnie dzieci idą do szkoły średniej, która obejmuje 4 klasy szkolne. Są one podzielone na 2 cykle: od 12. do 14. roku życia oraz od 14. do 16. roku życia. Uczniowie mają zarówno przedmioty podstawowe, jak i fakultatywne. Po szkole średniej I stopnia można zakończyć edukację lub kontynuować ją w szkole średniej II stopnia (Bachillerato) albo w szkole zawodowej (formación profesional lub Ciclos Formativos).
System edukacji we Włoszech
System edukacji we Włoszech dotyczy dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Skala ocen w szkołach różni się od tej w Polsce, ponieważ wynosi od 0 do 10. Pierwszym obowiązkowym etapem edukacji jest szkoła podstawowa, do której chodzą dzieci od 6. do 11. roku życia. Każda placówka ma prawo samodzielnie decydować o organizacji zajęć. Następnym etapem jest szkoła średnia, która kończy się egzaminem. Po jego zdaniu uczniowie mogą kontynuować naukę w szkole średniej II stopnia, która w zależności od wybranej ścieżki trwa od 2 do 5 lat.
System edukacji w Finlandii
Fiński system edukacji jest uznawany za jeden z najbardziej skutecznych systemów. Jest on finansowany z budżetu państwa – uczniowie nie muszą płacić m.in. za podręczniki, przybory szkolne, a często także transport. Spędzają też znacznie mniej czasu w szkołach niż dzieci w innych krajach Europy. Ponadto nie dostają publicznych ocen i nie mają prac domowych.
Pierwszym obowiązkowym etapem jest szkoła podstawowa, która trwa 9 lat i składa się z dwóch cykli: początkowy (6 lat) oraz przedmiotowy (3 lata). Następnie uczniowie mogą kontynuować naukę w liceum lub szkole zawodowej. Po trzech latach zdają egzamin maturalny z przedmiotów obowiązkowych oraz ewentualnie z wybranych przedmiotów dodatkowych.
System edukacji w Norwegii
Do szkoły w Norwegii muszą chodzić dzieci w wieku od 6 lat do 16 lat. Obowiązkowymi etapami edukacji jest szkoła podstawowa i szkoła średnia. Główna różnica między systemem edukacji w Norwegii, a tym w Polsce jest to, że w tym kraju kładzie się znacznie większy nacisk na zdobywanie wiedzy praktycznej. Uczniowie w szkole podstawowej nie mają ocen. Pojawiają się one dopiero w szkole średniej i są przyznawane w skali od 1 do 6. Kolejny etap to szkoła średnia II stopnia, która jest dobrowolna. Uczniowie mają dwie ścieżki kształcenia: ogólną i zawodową.
System edukacji w Szwecji
System edukacji w Szwecji dotyczy dzieci od 7. do 16. roku życia. Atmosfera w szwedzkich szkołach jest swobodna, a uczniowie zwracają się do nauczycieli na „Ty”. Pierwszym obowiązkowym etapem jest szkoła podstawowa, która dzieli się na 3 etapy: wczesnoszkolny, średni i wyższy. Stopnie pojawiają się dopiero w szóstej klasie i występują w skali od A (najwyższa ocena) do F (ocena niezaliczająca). Nauka w szkole średniej nie jest obowiązkowa. Uczniowie mogą wybierać spośród 18 programów nauczania, które trwają po 3 lata.
Polska edukacja za granicą
Bez względu na to, w jakim kraju mieszkasz, Twoje dziecko ma możliwość zdobywania polskiej edukacji – i to zupełnie za darmo! Jest to możliwe dzięki Polskim Szkołom Internetowym Libratus, które są uzupełnieniem dla szkół lokalnych. Dzieci mimo wszystko muszą chodzić do szkoły w kraju swojego zamieszkania, a dodatkowo mogą zdobywać wiedzę z polskich przedmiotów w Libratusie.
Nauka w Polskich Szkoła Internetowych Libratus odbywa się online za pomocą platformy edukacyjnej. Znajdują się na niej interaktywne materiały edukacyjne, które są zgodne z polską podstawą programową. Dzieci mogą też brać udział w zajęciach z nauczycielami oraz spotkaniach z rówieśnikami.
Nasi uczniowie są formalnie zapisani do szkoły w Polsce, ale obowiązek szkolny realizują w domu. Dostają polską legitymację, a po zdaniu egzaminów również świadectwo państwowe. Jest to szczególnie istotne w przypadku rodzin, które planują powrót do Polski. Chcesz zapewnić swojemu dziecku możliwość zdobywania polskiej edukacji? Weź udział w rekrutacji do Libratusa!
